Dünyada da saygınlığı olan, uluslararası prestijli üyeliklere sahip Bulgaristan’ın en iyi üniversitelerinin Türkiye Cumhuriyeti’nde olduğu gibi diğer dünya ülkelerinde de tanınırlığı ve denkliği vardır.
Büyük öğretici Sokrates'in yöntemini yani sorulara karşı tarafın cevap vermesini sağlayarak Bulgaristan'da eğitim almaya karar verdiğinizde sürekli gündeme getirilen Bulgaristan'ın denkliği yok uydurmacasına hep beraber bir cevap ve son verelim mi?
Biz: Polonya, Macaristan ya da Romanya'nın denkliği var mı?
Aday/Veli: Evet, var.
Biz: Bulgaristan'ın denkliği var mı?
Aday/Veli: Hayır, yok.
Biz: Polonya'nın ya da Macaristan'ın var da Bulgaristan'ın neden yok? YÖK Yurtdışı diplomaları tanıma ve denklik yönetmeliği ki adı üstünde, yurtdışındaki tüm üniversiteler için geçerli değil mi?:)
Aday/Veli: Evet, geçerli.
Biz: O zaman, bu yönetmeliğe göre Polonya'nın ya da Macaristan'ın denkliği var da bir AB üyesi olan Bulgaristan'ın denkliği neden olmasın! Öyle değil mi?:)
Aday/Veli: Evet, öyle. Ama biz yok diye duymuştuk, öyle söylüyorlar.
Biz: E artık, size öyle söyleyenlere öğrendiğiniz gerçeği anlatırsınız:)
Bulgaristan üniversite mezunları YÖK’ten denklik alabilir mi?
Soruya soruyla cevap verildiğinde aslında bu sorunun cevabı kendiliğinden ortaya çıkar. Nasıl mı? Polonya üniversitelerinin YÖK denkliği var mı mesela? Ya da Macaristan üniversite mezunları YÖK denkliği alabilir mi? Veya Çekya üniversitelerine YÖK denkliği verilmekte midir?
Bu gibi sorulara cevabınız evet ise, Bulgaristan üniversitelerinin de YÖK denkliği var demektir. Yurtdışında mezun olunan ve kendi ülkesinde akredite olan her üniversite eğer YÖK tanınan üniversiteler listesinde ise o üniversite mezunları herhangi bir STS’ye tabi olmadan; bazı durumlarda tabi olarak veya ders tamamlayarak bir şekilde denklik alırlar. Bu bağlamda, akredite her Bulgar üniversitesi YÖK tarafından tanınmaktadır ve mezunları da Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği ve yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde denklik alırlar. Ve her zaman akılda tutulması gereken; dünyada da saygınlığı olan, uluslararası prestijli üyeliklere sahip Bulgaristan’daki en iyi üniversitelerin Türkiye Cumhuriyeti’nde olduğu gibi diğer dünya ülkelerinde de tanınırlığının ve denkliğinin olduğudur.
Aşağıda YÖK denkliği ile alakalı bir Avrupa ülkesi olan Bulgaristan üniversitelerini esas alarak hazırladığımız soru ve cevaplarını diğer Avrupa üniversitelerine, hatta Amerika (Stanford da olsa denklik belgesi gerekli) veya Kanada üniversiteleri dahil tüm dünya üniversitelerine uyarlayabilirsiniz. Son yıllarda çokça tercih edilen bazı ülkeler hakkında da Polonya’nın denkliği var mı, Slovakya’nın denkliği var mı, Macaristan’ın denkliği var mı, Letonya veya Litvanya’nın denkliği var mı gibi sorulara da peşinen cevap almış olursunuz.
Bulgaristan üniversitelerinin tanınırlığı var mıdır?
Evet, Bulgaristan üniversitelerinin tanınırlıkları vardır. Mezuniyet sonrası kamuda görev alacak ve denklik talebi olacakların denklik başvurusu Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği ve yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenir.
Bulgaristan’da üniversite okumak için ÖSYM sınavlarına girmek mecburi mi?
Hayır. YÖK tarafından tanınan bir Bulgar yükseköğretim kurumunda eğitiminize başlayabilirsiniz. Ancak denklik başvurunuz Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği ve yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenecektir. Yurtdışında sınavsız üniversite veya yurtdışında sınavla girilen bir üniversitede eğitim almak için Türkiye’de yapılan üniversite sınavlarına girme mecburiyeti yoktur.(Almanya ve Avusturya hariç)
Hangi eğitim alanları mezunlarına STS uygulanır? Hangi durumlarda STS uygulanmaz?
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Ergoterapi, Tıp Doktorluğu, Diş Hekimliği, Eczacılık, Öğretmenlik, Hukuk, ve Mühendislik mezunlarına STS uygulanır. Bu bölüm mezunlarına doğrudan YÖK denkliği yani herhangi bir STS girilmeden direk denklik verilen durumlar ise:
■Denklik başvuru sahibi yurtdışında eğitimine başladığı yıl YKS’den aynı bölümü Türkiye üniversitelerinde okuyabilecek seviyede puan aldıysa denklik başvurusunda herhangi bir STS uygulanmaz.
■Eğitime başlanılan program YÖK tarafından tescil yetkisi kabul edilmiş kalite ajansları tarafından akredite bir bölümse, bölüm mezunları herhangi bir STS tabi olmadan direk denklik alırlar.
■Eğitime başlanılan sene eğitim alınacak üniversite YÖK tarafından kabul edilen üniversite derecelendirme kuruluşları tarafından ►ilk 1000 arasında gösterilen bir üniversiteden mezun olanlara STS uygulanmaz ve direk denklik alırlar.
■YÖK’ün kabul ettiği ve denklik için başvuru yapılan bölüm ile alakalı yapılan uluslararası geçerli sınavlardan minimum puanı alanlar direk denklik alırlar. YÖK Seviye Tespit Sınavı Kılavuzu için tıklayınız.
■Yurtdışında tıp eğitimi YÖK denkliği hakkında ►bu yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.
Hangi eğitim alanları mezunlarına STS uygulanmaz? Peki, STS uygulanmıyor ise hangi kriterlere göre denklik veriliyor?
Mimarlık, IT, İktisadi ve Yönetim Bilimleri, Beşeri Bilimler, Sosyal Bilimler, Spor Bilimleri, Güzel Sanatlar alanlarına STS uygulanmaz. Bu alan mezunlarının denklik başvurularının incelenmesi sonucunda, eğitim düzeyi, süresi ve mezun olunan programın Türkiye'deki eşdeğer programa göre alınması gereken zorunlu derslerinde ve stajında eksiklik bulunmayanlara denklik verilir. Şu ana kadar bu alan mezunlarına STS uygulandığı görülmemiştir.
YÖK diploma denklik süreci nasıl işlemektedir?
1) Başvuru işlemleri
a) Ön Başvuru: Başvuru sahibi, e-Devlet veya YÖK-Denklik web sayfası üzerinden denklik ön başvurusunda bulunur.
b) Başvuru ve Evrak Kontrolü: Yapılan ön başvurunun ardından başvuru sahibinin kendisi veya resmî vekâletnameye sahip vekili tarafından hazırlanan başvuru evrakı, Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığına getirilir, evrak sistem üzerinden birebir kontrol edilerek başvuru tamamlanır. Kontrolü tamamlanarak “Görüldü" kaşesi vurulmak suretiyle belge asılları başvuru sahiplerine veya resmi vekaletnameye sahip vekiline verilir.
c) DBYS Kaydı: Başvuru sahibinin, denklik başvurusuna ilişkin her işlemi görebilmesi için dosya, Denklik Bilgi Yönetim Sistemi'ne (DBYS) kaydedilir.
2) Ön inceleme işlemleri
a) Diploma Teyit İşlemleri: Yurtdışında bulunan yükseköğretim kurumundaki öğrenimin doğruluğunu teyit etmek için Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla ilgili kurumlarla diploma teyit yazışması yapılır ve teyit bilgisinin gelmesi beklenir.
b) Yurt Dışı Kalış Süresinin Hesaplanması: Yurtdışında öğrenim gördüğü ülkede öğrenim süresince yurt dışındaki kalış süresi, Emniyet Genel Müdürlüğünden temin edilen veriler esas alınarak hesaplanır.
3) İnceleme işlemleri
Başvuru dosyası, içerik açısından şekli olarak incelenir (öğrenime dair kredi/saat sayısı, eş değer alan/bölüm vs.).
a) Bilim Alanı Danışma Komisyonu İncelemesi: Dosya, Bilim Alanı Danışma Komisyonuna sevk edilerek akademik yönden incelemesi yapılır.
b) Üniversite Görüşü: Gerektiği takdirde ülkemizdeki bir yükseköğretim kurumundan akademik görüş talep edilebilir.
Ek Evrak Talebi: İnceleme aşamasında eksikliği tespit edilen evrakla ilgili olarak başvuru sahibine bildirimde bulunulup söz konusu eksik evrakın tamamlanması beklenebilir.
4) Kurul öncesi işlemler
a) Komisyon Raporunun Hazırlanması: İnceleme sonucunda, başvuru sahibinin denklik durumuna ilişkin Daire Başkanlığınca oluşturulan rapor Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca oluşturulan Tanıma ve Denklik Komisyonuna sunulur.
b) Tanıma ve Denklik Komisyonu: Hazırlanan rapor ve başvuru dosyası Tanıma ve Denklik Komisyonu tarafından değerlendirilir ve Yükseköğretim Yürütme Kuruluna nihaî görüş bildirilir.
5) Kurul işlemleri
a) Yükseköğretim Yürütme Kurulu: Başvuru sahibinin denklik durumuna ilişkin nihaî karar veren kuruldur.
1) Kabul,
2) Ret,
3) Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS).
yönünde karar verir.
İlmi Hüviyet Tespiti ve Yapılandırılmış Klinik Sınavı nedir?
Sağlık alanlarında İlmi Hüviyet Tespiti Sınav Alanları: Diş Hekimliği, Hemşirelik, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Ergoterapi, Veteriner, Ebelik, Dil ve Konuşma Terapisi, Beslenme ve Diyetetik, Odyoloji, Çocuk Gelişimi, Tıp Doktorluğu alanında Yapılandırılmış Klinik Sınav, Eczacılık alanında İlmi Hüviyet Tespiti, Mühendislik alanlarında İlmi Hüviyet Tespiti alanlarında Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği uyarınca SYBS kapsamında yapılan ilmi hüviyet tespit ve yapılandırılmış klinik sınavları hakkında detaylı bilgi için kılavuz incelemenizi öneririz.
STS örnek soruları nereden görebilirim?
YÖK tarafından denklik amaçlı yapılan bazı yıllara göre örnek soruları linke tıklayarak görebilirsiniz.
YÖK tarafından bir üniversitenin tanınması ve YÖK denkliğinin olması ne demektir? Tanınma ve Denklik aynı şey midir?
Yurtdışında eğitim almaya karar veren öğrenci ve velilerin ilk aklına gelen soru “YÖK DENKLİĞİ VAR MI?” olur. YÖK denkliğiyle ilgili uygulamalara geçmeden önce, bu uygulamalarla ilgili genellikle karıştırılan iki önemli başlığı tanımlamak gerekiyor.
Tanıma
Tanıma kavramı, 05.12.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği" 3. maddesi k bendinde; "Diplomayı veren yurt dışı yükseköğretim kurumunun ve bu kurumun ilgili programının akademik derece vermeye yetkili olduğunun Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilmesi" olarak tanımlanmıştır.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarını tanıma veya tanınmama haklı saklı olmakla ve ayrıntıları Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği ve yurtdışındaki Yükseköğretim Kurumları, Programları ve Derecelerinin Tanınmasına İlişkin Usul ve Esaslarda belirlenmekle birlikte temel olarak aşağıdaki hususların da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Yurtdışında yükseköğrenim görmek isteyen öğrencilerin, YÖK tarafından “tanınan" yükseköğretim kurumlarını e-Devletten görmeleri mümkündür. Bu husus, öğrencilerin mezun olduklarında denklik problemleri yaşamaması için son derece önemlidir.
Diplomayı veren yükseköğretim kurumunun ve eğitim programının;
1) Öncelikle faaliyet gösterdiği ülke yetkili makamlarınca diploma vermeye yetkili bir kurum olarak tanınması,
2) Akreditasyon ya da kalite güvencesi kuruluşları tarafından akredite edilmiş olması ve
3) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından da tanınması gerekmektedir.
Denklik
Yükseköğretim Kurulunca tanınan bir yurt dışı yükseköğretim kurumundan alınan ön lisans, lisans veya yüksek lisans diplomalarının, ilgili eğitim düzeyindeki kazanımlar bakımından Türkiye'deki yükseköğretim kurumlarınca verilen ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarına eşdeğerliğinin tespit edilmesidir.
Yurt dışındaki Yükseköğretim Kurumlarından alınacak diplomaların denklik işlemi ise 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 2880 sayılı kanunla değişik 7/p maddesi ve Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşmesine dayanarak hazırlanan 05.12.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan " Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği " hükümleri, 5463 sayılı kanunla onaylanması uygun bulunan 11/4/1997 tarihli "Lizbon Sözleşmesi" ve " Yükseköğretim Yürütme ve Genel Kurul Kararları" hükümleri uyarınca yapılmaktadır.
Denklik İşlemleri
"Yurt dışındaki yükseköğretim kuruluşunun Kurulumuzca tanınması halinde denkliği talep edilen yükseköğretim programının eğitim düzeyi, mezuniyet için gereken ulusal kredi ve/veya AKTS toplamı, kazanılması gereken bilgi, beceri ve yetkinlik açısından Türk yükseköğretim programına eşdeğer olup olmadığı incelenerek yapılırken, Türk yükseköğretiminde aynı veya benzer bir program bulunmuyor ise eğitim düzeyi açısından Türk yükseköğretimine eşdeğer olup olmadığı" incelenmek suretiyle yapılmaktadır.
Bulgaristan üniversitelerinden Türkiye üniversitelerine yatay geçiş yapabilir miyim?
Evet, yapabilirsiniz. Yatay geçiş yapacağınız sene:
YKS’ye girip yeterli puanı almalısınız;
YÖK tarafından kabul edilen uluslararası geçerli bir sınava girip yeterli puan almalısınız:
Bu iki şarttan birini ve ilgili üniversitenin yatay geçiş şartlarını sağladığınız ve kabul edildiğiniz takdirde yatay geçiş yapabilirsiniz.
Türkiye üniversitelerinden Bulgaristan üniversitelerine yatay geçiş yaptığımda ve mezun olduğumda denklik alabilir miyim?
Kesinlikle denklik alırsınız. YKS sonucunuz ile bir Türkiye üniversitesinden kabul edilip eğitim aldığınızdan dolayı eğitiminizi Bulgaristan’a transfer etseniz bile mezuniyet sonrası direk denklik alır, herhangi bir STS’ye tabi olmazsınız.
Seviye Tespit Sınavının konu kapsam ve ağırlıkları alanlarına göre STS kılavuzunda yer almaktadır.
Seviye Tespit Sınavlarında başarılı sayılabilmek için asgari puan 100 üzerinden en az 45 puandır. Yapılandırılmış Klinik Sınav ve İlmi Hüviyet Tespitlerinde başarılı sayılabilmek için asgari puan 100 üzerinden en az 40 puandır.
Mezuniyet sonrası denklik almam şart mı?
Şayet kamu görevinde bulunmayı düşünmüyorsanız veya herhangi bir AB ülkesinde çalışmayı düşünüyorsanız denklik almak zorunda değilsiniz.
Bulgaristan diplomaları diğer Avrupa ülkeleri veya Amerika’da geçerli mi?
Evet. Bulgaristan üniversite diplomaları diğer Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da geçerlidir.
ÖSYM sınavlarında eğitim almak istediğim programla alakalı yeterli puanı almış bulunmaktayım. Bulgaristan’ın en iyi üniversitelerinin programlarına kayıt olduğumda denklik sürecim nasıl olacak?
İlgili programın taban puanı ve üstünü alarak kayıt olan öğrenci, Türkiye’deki bir üniversiteden mezun olmuş öğrencilerle aynı haklara ve denkliğe sahiptir.
Bologna Süreci Nedir?
Bologna Süreci, 2010 yılına kadar Avrupa Yükseköğretim Alanı yaratmayı hedefleyen bir Avrupa reform sürecidir. Pek çok uluslararası kuruluşun işbirliği ile Türkiye'nin de dahil olduğu 47 üye ülke tarafından oluşturulan ve sürdürülen, alışılmışın dışında bir süreçtir. Bologna Sürecinin oluşturmayı hedeflediği Avrupa Yükseköğretim Alanı içerisinde yer alan ülke vatandaşları, yükseköğrenim görmek ya da çalışmak amaçları ile Avrupa’da kolayca dolaşabileceklerdir. Avrupa, gerek yükseköğretim ve gerekse iş imkanları açısından dünyanın diğer bölgelerinden kişiler tarafından tercih edilecek hale getirilecektir. Avrupa Yükseköğretim Alanında gerçekleşmesi arzulanmayan tek şey, üye ülkelerin eğitim sistemlerinin tek tip yükseköğretim sistemi haline getirilmesidir. Avrupa Yükseköğretim Alanında hedeflenen, çeşitlilik ile birlik arasında bir denge kurulmasıdır. Amaç, yükseköğretim sistemlerinin kendilerine özgü farklılıkları korunarak birbirleriyle karşılaştırılabilir ve uyumlu hale getirilmesinden ibarettir. Bu şekilde, bir ülkeden ya da yükseköğretim sisteminden diğerine geçiş kolaylaşması ve böylece öğrenciler ve öğretim görevlilerin hareketliliği ve istihdamının artırılması planlanmaktadır.
Lizbon Sözleşmesi Nedir?
AB bölgesinde yükseköğretimle ilgili belgelerin tanınmasına ilişkin sözleşmedir.
Anlaşmanın tam metni için tıklayınız.
Denklik hakkında en güncel bilgilere nereden ulaşabilirim?
Denklik hakkında en güncel ve yasal bilgilere erişmek için tıklayınız.
truly & proudly international
Comments